Kindergeld — zasiłek na dziecko w Niemczech

Kindergeld stanowi filar polityki socjalnej w Niemczech. Jest bardzo istotne także dla wielu Polaków, którzy pracują w Niemczech. Zasiłek kindergeld przysługuje bowiem w wielu przypadkach także Polakom na ich dzieci. Temat zasiłku rodzinnego kindergeld jest więc ważny, ponieważ stanowi realne wsparcie dla wielu polskich rodzin oraz wpływa na ich codzienne życie.

Kindergeld jest to zasiłek rodzinny w Niemczech wypłacany przez kasę rodzinną nazywaną Familienkasse, która ma na celu zagwarantowanie odpowiednich warunków finansowych do wychowywania dzieci. Kindergeld jest przyznawany między innymi osobom, które płacą w Niemczech podatki oraz prowadzą wspólne gospodarstwo domowe z dziećmi. Polacy, którzy pracują w Niemczech na umowę o pracę bądź prowadzą niemiecką działalność gospodarczą i rozliczają podatek z Niemiec, mogą składać wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych na swoje dzieci, również na te, które mieszkają w Polsce.

Wniosek o zasiłek Kindergeld można złożyć osobiście lub przez pełnomocnika we właściwej ze względu na zamieszkanie kasie świadczeń rodzinnych (Familienkasse). Należy wypełnić specjalny formularz dostępny w Familienkasse lub pobrać go z odpowiedniej strony.

Kindergeld — jaki wniosek muszę wypełnić?

Wniosek o Kindergeld może składać osoba, która prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, w którym mieszkają dzieci albo na terenie Niemiec, albo na ternie innego kraju Unii Europejskiej, na przykład Polski, oraz podlega obowiązkowi podatkowemu w Niemczech. Osoby nieposiadające meldunku w Niemczech również mogą starać się o Kindergeld pod warunkiem, że podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Taki status mają przeważnie osoby, które nie mają zameldowania w Niemczech, ale pracują za zachodnią granicą co najmniej 183 dni w ciągu roku, mimo że ich miejsce stałego pobytu nie znajduje się w Niemczech.

Kindergeld jest przyznawany na dzieci, które nie ukończyły 18 roku życia. Prawo do otrzymywania zasiłku rodzinnego może zostać przedłużone, jeśli pełnoletnie dziecko podjęło dalszą naukę, maksymalnie jednak do ukończenia 25 roku życia. Aby przedłużyć prawo do otrzymywania kindergeld, należy złożyć wniosek. Należy również pamiętać, że osoba otrzymująca niemiecki zasiłek rodzinny z Niemiec ma obowiązek przekazywać do informacji niemieckim urzędom każdą zmianę zachodzącą w danej rodzinie.

Składanie wniosku o zasiłek rodzinny do kasy świadczeń rodzinnych

Wniosek można wypełnić także online wchodząc na stronę https://formular.arbeitsagentur.de i wysłać go w formie zaszyfrowanej bezpośrednio do kasy świadczeń rodzinnych.

Wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego kindergeld może złożyć osoba sprawująca prawną opiekę nad dzieckiem oraz same dzieci, ale dopiero po ukończeniu przez nie 18 roku życia i pod warunkiem posiadania pełnej zdolności czynności prawnych.

Zasiłek rodzinny kindergeld jest wypłacany co miesiąc osobie, która ma prawo do otrzymania zasiłku. Przed rokiem 2023 kwota kindergeld była inna na pierwsze dziecko oraz drugie dziecko, inna na trzecie dziecko oraz inna na czwarte i każde kolejne dziecko. Od 2023 roku kwota kindergeld została jednak podniesiona i zrównana na każde dziecko.

Wysokość kindergeld w 2023 roku

Wysokość kindergeld na każde dziecko w 2023 została więc zrównana do kwoty 250 euro miesięcznie, niezależnie od liczby dzieci. Dla porównania przed 2023 rokiem kwota kindergeld wynosiła odpowiednio 219 €, 225 € oraz 250 € na pierwsze i drugie dziecko, trzecie dziecko oraz czwarte i każde kolejne dziecko. Kwota na każde dziecko jest więc teraz równa tej, którą wcześniej otrzymywali opiekunowie wtedy, gdy mieli dopiero trzecie dziecko.

Trzeba jednak uważać na koordynację zasiłku rodzinnego kindergeld oraz 500 plus. Może się bowiem okazać, że kwota kindergeld zostanie pomniejszona o kwotę 500 plus. Dzieje się tak wtedy, gdy dziecko mieszka w Polsce, a rodzice dziecka oboje pracują — jedno w Polsce, drugie w Niemczech. Wtedy bowiem pierwszeństwo w wypłacaniu świadczenia rodzinnego ma polska instytucja, a niemiecki zasiłek rodzinny zostanie pomniejszony o kwotę 500 złotych, czyli około 100 euro miesięcznie. Natomiast jeżeli dziecko mieszka w Polsce, ale rodzic mieszkający z dzieckiem nie pracuje, wtedy pierwszeństwo ma świadczenie kindergeld.

Wnioskować o zasiłek rodzinny Kindergeld mogą osoby, które mają w Niemczech obowiązki podatkowe.

Do takich osób zaliczają się między innymi:

• osoby zatrudnione na niemiecką umowę o pracę,
• osoby zatrudnione w niemieckich firmach pośredniczących (niem. Leihfirma),
• osoby zatrudnione w polskich firmach, ale oddelegowane do pracy do Niemiec, za które pracodawca odprowadza podatek do Niemieckiego Urzędu Skarbowego (niem. Finanzamt),
• osoby prowadzące niemiecką działalność gospodarczą (niem. Gewerbe),
• osoby pobierające niemiecki zasiłek dla bezrobotnych (niem. Arbeitslosengeld),
• osoby pobierające niemiecki zasiłek chorobowy (niem. Krankengeld),
• osoby pobierające niemiecki zasiłek macierzyński (niem. Elterngeld),
• osoby niepracujące i niepobierające powyższych zasiłków, które razem z dziećmi są zameldowane na terenie Niemiec.

Trzeba jednak pamiętać, że aby utrzymywać status uprawiony do otrzymywania zasiłku kindergeld, należy stale uaktualniać wszystkie dane dotyczące pracy zarobkowej oraz statusu dzieci i rodziców bądź opiekunów. Jest to szczególnie istotne, jeżeli osoba uprawiona prowadzi własną działalność gospodarczą i jej aktualne zameldowanie nie znajduje się w Niemczech. Wtedy należy zadbać o to, aby móc udowodnić, że pracuje się w sposób regularny. Osoby, które posiadają aktualne zameldowanie oraz stosunek pracy na terenie Niemiec, nie muszą jednak się o to martwić.

Zasiłek rodzinny otrzymują:

• Wszystkie dzieci, które nie ukończyły 18. roku życia,
• Dzieci pomiędzy 18 a 25. rokiem życia, które się uczą (aby utrzymać prawo do zasiłku, należy każdorocznie przedstawiać dowód, iż dziecko kontynuuje naukę),
• Dzieci pomiędzy 18 a 21. rokiem życia, które są zameldowane w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna,
• Dożywotnio — dzieci niepełnosprawne, które nie są w stanie utrzymywać się samodzielnieIstnieje również zasada, co do której dzieci, które chcą kontynuować naukę do 25 roku życia, mogą dalej otrzymywać zasiłek rodzinny z Niemiec, o ile od ukończenia jednej szkoły do rozpoczęcia drugiej szkoły nie upłynie więcej niż 4 miesiące. W okresie tych 4 miesięcy dziecko nie traci prawa do zasiłku.

Zasiłek Kindergeld na dzieci mieszkające w Polsce

Przysługuje rodzicowi, który jest legalnie zatrudniony w Niemczech lub który prowadzi własną działalność gospodarczą na terenie Niemiec, bądź który jest pracownikiem delegowanym, przy czym muszą to być osoby legalnie zatrudnione i zarejestrowane w niemieckim urzędzie skarbowym.

Przy czym, aby uzyskać świadczenie, należy przepracować w Niemczech co najmniej 183 dni w danym roku podatkowym bądź mieć zameldowanie na terenie Niemiec, mając jednocześnie meldunek z dziećmi w Polsce.

Jeszcze w roku 2022 obowiązywała zasada, iż jeżeli w Polsce ma się prawo do zasiłku na dziecko/dzieci 500 plus, wówczas państwo niemieckie wypłaci kindergeld pomniejszony o tę sumę. Obecnie państwo polskie jednak zmieniło zasady przyznaniu zasiłku i nie sprawdza już pierwszeństwa wypłacania zasiłku rodzinnego. Przez tę zmianę dzieci mieszkające w Polsce z rodzicem, który jest bezrobotny, otrzymają pełną kwotę 500 plus oraz pełną kwotę kindergeld, ponieważ pierwszeństwo w wypłacaniu zasiłku rodzinnego będą miały Niemcy, a Polska nie sprawdza już kraju pierwszeństwa, tylko wypłaca zasiłek 500 plus wszystkim. Jeżeli jednak dziecko mieszka w Polsce z rodzicem, który posiada stosunek pracy w Polsce, wtedy kwota kindergeld zostanie pomniejszona o 500 zł, czyli około 111 €, jako że krajem pierwszeństwa będzie Polska, a drugim krajem Niemcy, które zawsze dokładnie sprawdzają pierwszeństwo przed rozpoczęciem wypłacania zasiłku.

Może się tak zdarzyć, że urzędnik błędnie sprawdzi to pierwszeństwo i otrzyma się zarówno 500 plus, jak i kindergeld w pełnej kwocie, nawet jeżeli rodzic jest zatrudniony w Polsce, jednak wtedy niestety trzeba będzie oddać kwotę kindergeld, gdy niemiecka kasa świadczeń rodzinnych się zorientuje. Nie ma na to rady i lepiej od razu informować niemiecki urząd o wszelkich zmianach i błędach, w przeciwnym razie będzie trzeba oddać wszystko, co do centa.

Jeżeli podejmiemy pracę w Niemczech i nie złożymy wniosku o kindergeld bądź jeżeli dojdzie do urodzenia dzieci i również wniosek nie zostanie złożony, zasiłek rodzinny w Niemczech nie zostanie automatycznie przyznany przez niemiecki urząd rodzinny. Należy więc złożyć wniosek odpowiednio wcześnie. Jeżeli nie uda się tego załatwić wcześniej, kindergeld jest zasiłkiem rodzinnym wypłacanym jedynie 6 miesięcy wstecz od daty wpłynięcia wniosku, nie więcej. Jeżeli decyzja została według nas błędnie podjęta, istnieje również okres 1 miesiąca na odwołanie się od decyzji. Nie należy więc zwlekać ze złożeniem wniosku.

Zgodnie z niemieckim prawem zasiłek rodzinny z Niemiec przysługuje na dzieci rodzone, adoptowane, a także na inne dzieci, które należą do gospodarstwa domowego tzn. dzieci współmałżonka/małżonki z innego związku, wnuki i dzieci przybrane.

Do złożenia wniosku o zasiłek kindergeld

• unijny akt małżeństwa i urodzenia dzieci,
• w przypadku rozwodników lub separacji potrzebne jest orzeczenie sądowe,
• zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu w Polsce całej rodziny z urzędu miasta/gminy, jeżeli rodzice mieszkają razem (należy pamiętać o wspólnym meldunku, czyli o tym, że nawet jeżeli rodzic pracujący w Niemczech mieszka w Niemczech, musi posiadać zameldowanie w Polsce tam, gdzie jego dzieci jako osoba, która prowadzi podwójne gospodarstwo domowe),
• zaświadczenie o zameldowaniu w Niemczech (Meldebescheinigung) – nie jest to jednak warunek konieczny,
• decyzja o przyznaniu / nieprzyznaniu zasiłku w innym państwie UE (z urzędu wojewódzkiego/gminy),
• Lohnsteuerbescheinigung (za każdy okres pracy do 4 lat wstecz), czyli roczne zestawienia od pracodawcy, jeśli ktoś pracował na umowę o pracę,
• zaświadczenie o nauce dziecka, jeżeli przekroczyło 18 rok życia,
• jeżeli opiekun dziecka nie jest rodzicem, a np. babcią, potrzebne jest zaświadczenie, w którym rodzice oświadczają, iż powierzają tej osobie opiekę nad swoim dzieckiem/dziećmi,
• ostatnie niemieckie decyzje podatkowe (Einkommensteuerbescheid),
• w przypadku, jeżeli prowadzona jest działalność gospodarcza w Niemczech kopię wpisu do Gewerberegister oraz dowody regularnego wykonywania pracy zarobkowej (np. rachunki z każdego miesiąca).

Decyzja o przyznaniu zasiłku wydawana jest zazwyczaj w terminie od 2 do 6 miesięcy.

Czas ten zależy od paru czynników: czy wnioskodawca złożył kompletne dokumenty, od jakości porozumienia Familienkasse z polskimi Urzędami i od tego jak szybko klient reaguje na zapytania niemieckiego Urzędu.

Kindergeld płacony jest przelewem na numer konta bankowego wskazanego we wniosku. To, w jakim terminie zasiłek zostanie przelany zależy od numeru Kindergeldnummer, a dokładniej od ostatniej cyfry numeru kindergeld.

Jak wypłacany jest zasiłek na dziecko w Niemczech?

Zasiłek wypłacany jest miesięcznie jako jedna kwota na wszystkie dzieci. Wypłacany jest na podane we wniosku konto bankowe. Następuje to jednorazowo w miesiącu, a dokładny dzień wypłaty świadczenia można wyczytać z ostatniej cyfry numeru kindergeld. Na początku miesiąca kindergeld otrzymują osoby, których numer porządkowy zaczyna się na 0, a na końcu miesiąca zasiłek wypłacany jest osobom, których ostatnią cyfrą numeru kindergeld jest 9. Poniżej przedstawiamy oficjalne daty wypłat zasiłku kindergeld.

Proces składania wniosku o zasiłek rodzinny z Niemiec wymaga przede wszystkim przedstawienia wielu dokumentów. Niemal wszystkie są jednak do uzyskania za darmo z odpowiedniej instytucji. Jeżeli do komunikacji z niemiecką kasą rodzinną chce się zatrudnić biuro rachunkowe, koszt uzależniony jest zazwyczaj od ilości dzieci oraz złożoności sprawy. Wniosek o wypłacenie zasiłku kindergeld po urodzeniu dziecka z jasną sytuacją, jeżeli chodzi o sprawy stosunku pracy rodziców, jest znacznie mniej skomplikowany od wyjaśnienia sytuacji, w której składamy wniosek na zasiłek na dorosłe dzieci lub kiedy zaszły duże zmiany w sytuacji rodzinnej. Dalsza piecza nad kindergeld może być sprawowana również przez biuro, które może odpowiadać i komunikować się z urzędem zamiast podatnika. Koszt także zależy od złożoności takiej sprawy.

Biura mogą także zająć się odzyskaniem kindergeldu, jeżeli został z jakiegoś powodu zatrzymany bądź wyjaśnieniem innych z tym związanych spraw.

Kinderzuschlag – dodatkowy zasiłek rodzinny w Niemczech

Oprócz zasiłku kindergeld istnieje inny rodzaj zasiłku rodzinnego w Niemczech, a mianowicie zasiłek Kinderzuschlag, czyli dodatek na dzieci. Przysługuje on rodzinom, które zarabiają mniej i które potrzebują dodatkowego wsparcia oprócz kindergeldu. Wiele osób nie ma pojęcia o tym zasiłku i tylko 1/3 osób, które spełniają wymagania do tego świadczenia, wnioskuje o nie i je otrzymuje.

Warunkiem do otrzymywania kinderzuschlag jest wiek dziecka – poniżej 25 roku życia – oraz fakt otrzymywania kindergeldu. Bez otrzymywania kindergeldu rodzic nie otrzyma zasilku kinderzuschlag. Kolejnym warunkiem jest kwota zarobków – nie może przekraczać 900 € na parę, jeżeli rodzice mieszkają razem oraz 600 €, jeżeli dziecko wychowywane jest przez samotnego rodzica. Osoba otrzymująca kinderzuschlag nie może również otrzymywać pomocy socjalnej.

Jako profesjonalne biuro rachunkowo-księgowe w Niemczech możemy pomóc Twojej firmie w:

• prowadzeniu księgowości firmy w Niemczech
• zakładaniu i prowadzeniu niemieckiej działalności gospodarczej Gewerbe
• uzyskaniu zwolnienia oraz zwrotu podatku budowlanego w Niemczech