W Niemczech kwestia ubezpieczeń obowiązkowych i nieobowiązkowych jest ściśle uregulowana. Należy pamiętać, że przeprowadzając się na stałe na teren Niemiec czy podejmując tam pracę zarobkową, powinniśmy zawierać ubezpieczenie niemieckie. Podlegamy bowiem tym samym zasadom, co obywatele Niemiec, czyli mamy obowiązek posiadać niektóre ubezpieczenia. Polskie ubezpieczenia będą więc w większości przypadków całkowicie nieprzydatne na terenie Niemiec. Jeśli mieszkamy i pracujemy w Niemczech, jesteśmy prawdopodobnie objęci całym systemem ubezpieczeń socjalnych, który ułatwia sprawne funkcjonowanie i zabezpiecza nas na wiele przypadków. Istnieje również wiele innych ubezpieczeń, które mogą pokryć indywidualne potrzeby i ryzyka i które są w Niemczech rozpowszechnione. W tym artykule dowiecie się, jak ubezpieczyć się w Niemczech oraz jakie ubezpieczenia w Niemczech są obowiązkowe, a jakie opłacają się prywatnie.
Dlaczego niektóre ubezpieczenia w Niemczech są obowiązkowe a inne dobrowolne?
Stereotypowi Niemcy są punktualni, pracowici i zawsze przygotowani. Mimo że to tylko stereotypy, w obszarze ubezpieczeń jednak pokrywają się z prawdą, bowiem cały niemiecki system społeczny zbudowany jest na ubezpieczeniach. System ubezpieczeń społecznych w Niemczech opiera się na 5 filarach: ustawowe ubezpieczenie zdrowotne, opiekuńcze, emerytalne, ubezpieczenie na wypadek bezrobocia oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków. Te ubezpieczenia są podstawą i mają zapewnić ochronę przed największymi zagrożeniami, pokrywając głównie takie okoliczności jak zagrożenie zdrowia, utrata pracy czy problemy podeszłego wieku. Jeśli jesteś osobą pracującą w Niemczech, prawdopodobnie jesteś członkiem wymienionych systemów ubezpieczeń, chociaż nie wszystkie ubezpieczenia obowiązują 100% pracowników w Niemczech. O poszczególnych ubezpieczeniach należy więc dowiadywać się indywidualnie.
Każdy ma swoje własne problemy, obawy i indywidualne okoliczności, przed którymi chciałby się ubezpieczyć, a które nie są objęte przez niemiecki system 5 obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W takim wypadku można dobrowolnie wykupić polisę prywatną, dopasowaną do indywidualnej sytuacji i własnych potrzeb, tak aby być zabezpieczonym w razie ryzyka. Najważniejszymi prywatnymi ubezpieczeniami w Niemczech są: ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczenie samochodu i innych pojazdów mechanicznych, ubezpieczenie mieszkania, OC prywatne i dla zwierząt oraz ubezpieczenie na życie. Każdy może wybrać zakres tych ubezpieczeń, a niektóre związane są z pewnymi przywilejami, takimi jak posiadanie samochodu czy zwierzęcia. Z tego względu ubezpieczenia te nazywa się nieobowiązkowymi. Niektóre z nich, takie jak OC samochodu czy dla zwierząt, są jednak obowiązkowe, gdy już zdecydujemy się na posiadanie auta czy opiekę nad zwierzęciem.
Obowiązkowe ubezpieczenia socjalne w Niemczech
I. Ustawowe ubezpieczenie zdrowotne – niem. Krankenversicherung
W przypadku jednego rodzaju ubezpieczenia nie ma się wyboru – każdy, absolutnie każdy musi takowe ubezpieczenie posiadać. Mianowicie chodzi o ubezpieczenie zdrowotne. Niemiecki system ubezpieczeń zdrowotnych dzieli się jednak na sektor prywatny i państwowy. Państwowe ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech to inaczej ustawowe ubezpieczenie zdrowotne. Ustawowe ubezpieczenie zdrowotne dla niektórych jest obowiązkowe. Pozostałe osoby mogą bardzo często skorzystać z dobrowolnego państwowego ubezpieczenia zdrowotnego bądź wykupić polisę komercyjną. Cały sektor prywatnych ubezpieczeń pełen jest komercyjnych polis, które można, ale nie trzeba wybierać indywidualnie. Najważniejsze jest, aby każdy posiadał jakieś ubezpieczenie zdrowotne.
Ustawowe ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe dla osób zatrudnionych zarabiających rocznie brutto do 64.350 euro. Również osoby zarabiające powyżej tej granicy, osoby wykonujące działalność gospodarczą czy wolny zawód mogą dobrowolnie przyjąć państwowe ubezpieczenie zdrowotne. Podobnie jak w Polsce daje to dostęp do publicznej opieki zdrowotnej, czyli określonych w niemieckim kodeksie socjalnym świadczeń medycznych.
II. Ustawowe ubezpieczenie opiekuńcze – niem. Pflegeversicherung
Ustawowe ubezpieczenie opiekuńcze jest płacone zazwyczaj do tej samej kasy chorych, co ubezpieczenie zdrowotne. Każdy, kto jest ustawowo ubezpieczony zdrowotnie, automatycznie musi być ubezpieczony opiekuńczo. Ustawowe ubezpieczenie opiekuńcze ma na celu rozwiązać problemy osób starszych, niedołężnych, niezdolnych do samodzielnej opieki nad sobą, jest bowiem zabezpieczeniem w przypadku stałej konieczności opieki pielęgniarskiej z powodu choroby.
III. Ustawowe ubezpieczenie emerytalne – niem. Rentenversicherung
Dla większości ludzi ustawowe ubezpieczenie emerytalne jest najważniejszym elementem składowym ich zabezpieczenia na starość. W przypadku pracowników składka na ubezpieczenie emerytalne jest co miesiąc automatycznie potrącana z ich wynagrodzenia. Niektóre osoby samozatrudnione, takie jak pracownicy budowy, lekarze czy położne, są również obowiązkowo ubezpieczone w ustawowym ubezpieczeniu emerytalnym, a wszystkie inne osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą dobrowolnie opłacać składki.
IV. Ustawowe ubezpieczenie od bezrobocia – niem. Arbeitslosenversicherung
Służy do zabezpieczenia materialnego w przypadku utraty pracy. Odpowiedni organ przy spełnieniu określonych warunków wypłaca pensję, dzięki której możesz utrzymać się w czasie przerwy w zatrudnieniu czy poszukiwaniu pracy.
V. Ustawowe ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy – niem. Unfallversicherung
W razie wypadku przy pracy lub zapadnięcia na chorobę zawodową pokrywa koszty leczenia oraz powrotu do pracy po danym wypadku. W razie trwałej niezdolności do pracy wypłaca odszkodowanie w razie niezdolności do pracy lub renty, jeśli doznałeś trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Nieobowiązkowe ubezpieczenia, które warto posiadać w Niemczech
I. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w Niemczech – niem. Privathaftpflichtversicherung
Jest to jedno z najużyteczniejszych i najważniejszych ubezpieczeń nieobowiązkowych. Łącznie z ubezpieczeniem zdrowotnym jest to polisa, którą absolutnie każdy powinien posiadać. Różnica polega na tym, iż ubezpieczenie zdrowotne jest prawnie wskazane jako obowiązkowe, natomiast od odpowiedzialności cywilnej nie. Sprowadza się to jednak do tego samego – ubezpieczenie zdrowotne zabezpiecza przed ogromnymi kosztami w przypadku uszczerbku na zdrowiu swoim, a OC zabezpiecza nas finansowo, kiedy ktoś zostanie poszkodowany z naszej winy. Tak więc ubezpieczenie OC w życiu prywatnym jest niezbędne. Zabezpiecza przed kosztami, które ponosimy, jeśli wyrządzimy komuś szkodę, a koszty te nieraz znacznie wykraczają poza nasze możliwości finansowe.
II. OC dla zwierząt w Niemczech – niem. Hundehaftpflichtversicherung (dla psa) lub Tierhaftpflichtversicherung (dla zwierząt w ogóle)
W większości landów OC dla zwierząt, w szczególności dla psa, jest już ustawowo obowiązkowe. OC dla zwierząt jest jednak przydatne dla każdego właściciela zwierzęcia i ma na celu rekompensatę szkód wyrządzonych innym ludziom przez te istoty. Zwierzęcia domowego nie można bowiem objąć swoim prywatnym ubezpieczeniem OC. Ubezpieczenia dla zwierząt zaczynają się już od kilku euro miesięcznie, więc nie jest to wielkie obciążenie dla naszego portfela. Jeśli decydujemy się na posiadanie zwierzęcia w Niemczech, powinniśmy rozważyć wykupienie takiej polisy, ponieważ jest to bardzo rozsądny i opłacalny ruch.
III. Niemieckie ubezpieczenie auta – niem. Kfz-Haftpflichtversicherung, Teil-, Vollkasko
Ubezpieczenie OC samochodu zarejestrowanego w Niemczech jest obowiązkowe. Bez tego auto nie może być użytkowane i nie dostanie żadnego pozwolenia na poruszanie się po ulicach. Zabezpiecza koszty, które ponosimy z powodu wyrządzenia szkód innym uczestnikom ruchu, czyli pokrywa szkody spowodowane przez twój pojazd drugiej stronie. Nie zabezpiecza
natomiast przed kosztami naprawy szkód spowodowanych z naszej własnej winy. Do tego potrzebujemy ubezpieczenie dodatkowe, nieobowiązkowe, tzw. częściowe lub pełne – Teilkasko lub Vollkasko. Obejmują one różnego rodzaju szkody pojazdu, w tym szkody spowodowane z własnej winy.
IV. Ubezpieczenie mieszkania w Niemczech – niem. Wohngebäudeversicherung
Jeśli jesteś właścicielem nieruchomości, ubezpieczenie mieszkania lub domu w Niemczech jest kluczowe. Obejmuje najczęściej szkody spowodowane przez wichury, grad, pożary czy uderzenia piorunu. W razie potrzeby można rozszerzyć ubezpieczenie o inne zagrożenia lub klęski żywiołowe.
V. Ubezpieczenie na życie – niem. Lebensversicherung
Ubezpieczenie na życie jest bardzo rozsądnym wyborem, szczególnie w przypadku bycia rodzicem i posiadania kredytu hipotecznego. W przypadku śmierci jednego z rodziców, drugi rodzic może nie być w stanie nagle sam utrzymać rodziny. Ubezpieczenie na życie zapewnia w tym przypadku bezpieczeństwo finansowe dla osób, które zostały osamotnione.